ΠΡΟΛΗΨΗ
Η τερηδόνα και η ουλίτιδα μπορούν όχι μόνο να προληφθούν, αλλά και να ανασταλεί η εξέλιξή τους όταν βρίσκονται σε αρχόμενα στάδια. Η πρόληψη μπορεί να γίνει με το σωστό βούρτσισμα, τη χρήση οδοντικού νήματος, την κατάλληλη διατροφή, τη χρήση φθορίου (στοματοπλύματα φθορίου, φθορίωση στο ιατρείο), την τοποθέτηση καλύψεων οπών και σχισμών, καθώς και τις τακτικές επισκέψεις στον παιδοδοντίατρο κάθε 6-12 μήνες.
Βούρτσισμα
Η φροντίδα των δοντιών θα πρέπει να ξεκινάει με την εμφάνιση του πρώτου δοντιού στο στόμα.
• Η πρώτη φροντίδα των παιδικών δοντιών με το που εμφανίζονται στο στόμα να γίνεται με μια καθαρή γάζα ή με τις ειδικές γάζες που μπαίνουν στο δάχτυλο, χωρίς οδοντόκρεμα. Μέχρι το τέλος του 2ου έτους θα πρέπει να βουρτσίζετε με μια μικρή οδοντόβουρτσα και οδοντόκρεμα 1000ppm F σε μέγεθος φακής μία έως δυο φορές την ημέρα. Καθώς το παιδί μεγαλώνει και μέχρι το 6ο έτος μπορεί να χρησιμοποιεί μια πιο μεγάλη οδοντόβουρτσα και φθοριούχο οδοντόκρεμα σε μέγεθος μπιζελιού
• Ιδεατά το βούρτσισμα θα πρέπει να γίνεται 3 φορές την ημέρα και μετά τα κυρίως γεύματα. Το πιο σημαντικό βούρτσισμα είναι το βραδινό, πριν τον ύπνο, που δεν θα πρέπει ποτέ να παραλείπεται και να γίνεται σχολαστικά
• Το βούρτσισμα στα παιδιά μέχρι την ηλικία των 7 ετών περίπου πρέπει να γίνεται από τους γονείς. Μπορείτε να αφήσετε το παιδί σας να βουρτσίζει μόνο του στα πλαίσια εκμάθησης της τεχνικής και επιβράβευσης των ικανοτήτων του, αλλά εσείς πρέπει να το ολοκληρώνετε
• Η χρήση της ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας σε παιδιά ηλικίας έως 12-14 ετών δεν συστήνεται, διότι συνήθως αυτή χρησιμοποιείται σαν παιχνίδι χωρίς να απομακρύνει την οδοντική μικροβιακή πλάκα. Αν ωστόσο η χρήση γίνεται από τους γονείς είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και ιδιαίτερα στα άτομα με ειδικές ανάγκες
• Κάθε 3-4 μήνες θα πρέπει να αλλάζετε βούρτσες λόγω της φθοράς των τριχών και συσσώρευσης των μικροβίων ή όταν το παιδί περάσει μια βαριά ίωση
• Αρκετά αποτελεσματικά είναι τα ημερολόγια καταγραφής βουρτσίσματος. Κρεμάστε τα στο μπάνιο και κάθε φορά που το παιδί βουρτσίζει θα συμπληρώνει το αντίστοιχο κουτάκι. Όταν γεμίσει ολόκληρη τη σελίδα επιβραβεύστε το λεκτικά και χαρίστε του ένα δωράκι
Οδοντικό νήμα
Με το βούρτσισμα καθαρίζονται μόνο οι 3 από τις 5 επιφάνειες των δοντιών. Οι επιφάνειες μεταξύ των δοντιών καθαρίζονται μόνο με το οδοντικό νήμα, το οποίο θα πρέπει να χρησιμοποιείτε κάθε βράδυ μετά το βούρτσισμα. Ο παιδοδοντίατρος θα σας δείξει τον τρόπο χρήσης του και θα κρίνει από ποια ηλικία θα πρέπει να χρησιμοποιείτε νήμα στο παιδί σας
Φθόριο
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της τερηδόνας είναι η χρησιμοποίηση φθορίου. Το φθόριο είναι ένα ακίνδυνο, φυσικό στοιχείο και μπορεί να μειώσει την εμφάνιση της τερηδόνας μέχρι και 60%. Έχει την μοναδική ιδιότητα να κάνει την αδαμαντίνη του δοντιού λιγότερο διαλυτή από τα οξέα των μικροβίων, άρα να αντέχει περισσότερο στις επιθέσεις των οξέων. Ακόμη μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη των αρχόμενων βλαβών τερηδόνας και με την αντιμικροβιακή του δράση να
περιορίσει την καταστροφική δράση των μικροβίων
Οι κυριότεροι τρόποι λήψης φθορίου είναι με:
1. Φθοριούχες οδοντόκρεμες
2. Φθοριούχα στοματικά διαλύματα
3. Ταμπλέτες φθορίου για παιδιά
4. Φθορίωση στο οδοντιατρεί
Προληπτικές Καλύψεις Οπών Και Σχισμών
Οι περισσότερες τερηδονικές βλάβες εμφανίζονται συνήθως τα πρώτα χρόνια μετά την εμφάνιση των μόνιμων δοντιών στο στόμα. Ένα ιδιαίτερα σημαντικό προληπτικό μέσο είναι οι καλύψεις οπών και σχισμών (sealants).
Τι είναι οι καλύψεις οπών και σχισμών;
Πρόκειται για διαφανείς ή αδιαφανείς υγρές ρητίνες, που τοποθετούνται από τον οδοντίατρο στις οπές και σχισμές των μασητικών επιφανειών των δοντιών, με αποτέλεσμα τα μικρόβια και οι τροφές να μην μπορούν να παγιδευτούν σε αυτά τα σημεία κι έτσι να αποφεύγεται ο σχηματισμός τερηδονικών βλαβών. Το ποσοστό μείωσης της τερηδόνας μπορεί να φτάσει έως και το 95%.
Πως τοποθετούνται;
Η τοποθέτησή τους είναι γρήγορη, εύκολη και γίνεται σε μία επίσκεψη. Ο οδοντίατρος πρώτα καθαρίζει (χωρίς να τροχίσει), στεγνώνει και προετοιμάζει (αδροποιεί) την επιφάνεια του δοντιού που θα δεχτεί την κάλυψη και στη συνέχεια τοποθετεί το υλικό χωρίς αναισθησία και τέλος το πολυμερίζει με το ειδικό φώς για να στεγνώσει και να ‘‘κολλήσει’’ πάνω στο δόντι.
Πόσο διαρκούν;
Οι καλύψεις οπών και σχισμών έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής (5-10) και προστατεύουν αποτελεσματικά από την τερηδόνα όσο παραμένουν στις θέσεις τους. Γι΄αυτό θα πρέπει να επανεξετάζονται κάθε 6-8 μήνες, ώστε αν τυχόν έχει αποκολληθεί κάποιο τμήμα τους να επανατοποθετείται. Με καλή στοματική υγιεινή και τακτικό έλεγχο από τον οδοντίατρο οι καλύψεις προστατεύουν τα δόντια των παιδιών στα κρίσιμα για την εξέλιξη της νόσου χρόνια.
Σε ποιά δόντια πρέπει να τοποθετούνται;
Οι καλύψεις οπών και σχισμών εφαρμόζονται σε υγιή δόντια που δεν έχουν προσβληθεί από τερηδόνα, κυρίως σε μόνιμους γομφίους και προγομφίους και σε επιλεγμένες περιπτώσεις νεογιλών γομφίων. Η καλύτερη ηλικία για την τοποθέτηση τους είναι τα 6 με 7 χρόνια δηλαδή μετά την ανατολή των πρώτων μονίμων γομφίων.
